مقالات
دلایل خنک نکردن کولر ماشین
وقتی کولر داخل ماشین شما از کار می افتد، رایج ترین مشکل، سطح پایین گاز هوای سرد یا ماده مبرد (به دلیل عدم فعالیت در زمستان) است. اگر تهویه مطبوع شما به جای هوای خنک، هوای گرم می‌دمد، کندانسور کولر ممکن است مسدود شده باشد و نیاز به تمیز کردن دارد. کندانسور یا همان دستگاه تقطیر کننده به منظور تغییر فاز سیالات از حالت بخار به حالت مایع با استفاده از خنک کردن آن در صنایع مختلف به کار می رود. در واقع وظیفه کندانسور، گرفتن حرارت از سیال گازی با درجه حرارت بالا توسط یک سیال دیگر مانند هوا یا آب و یا هر سیال خنک کننده دیگر است.
با نزدیک‌تر شدن گرمای تابستان، بسیاری از ما آماده می‌شویم تا تهویه هوا را در ماشین‌هایمان استفاده کنیم تا خودمان را خنک نگه داریم. یکی از بدترین اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد این است که تهویه هوای مطبوع تنها کاری که از آن توقع داریم یعنی خنک کردن را انجام ندهد.
اگر به نظر می رسد تهویه مطبوع ماشین شما کار می کند، اما هوای سردی نمی دهد، سه توضیح اصلی وجود دارد:
- مشکل مکانیکی برای خودروتان پیش آمده است.
- مشکلات برق وجود دارد که باید حل شود.
- مشکل نشتی در قسمتی از سیستم خنک کننده خودرو پیش آمده است.
قبل از توضیح موارد بالا لازم است روش کار سیستم تهویه مطبوع و روش کار آن را بدانیم.
روش کار سیستم تهویه مطبوع خودرو
5 جزء اصلی در سیستم تهویه مطبوع خودرو وجود دارد:
- کمپرسور. گاز را تحت فشار قرار داده و آن را به کندانسور فشار می دهد.
- کندانسور. در جلوی رادیاتور قرار دارد. دمای گاز را کاهش می دهد، فشار سیستم را حفظ می کند و مبرد را از حالت گازی به مایعی تبدیل می کند که به سمت گیرنده/خشک کن جریان می یابد.
مبرد یک ماده واسطه در سیکل تبرید می باشد که حالت آن از گاز به مایع و بالعکس در طی سیکل تغییر می‌کند. این تغییر حالت به سبب تغییر خواص ترمودینامیکی ماده می‌باشد تا با این تغییر، گرما را از یک محیط یا یک سیال گرفته و سپس به محیط بیرون انتقال دهد. در واقع در یک سیکل تبرید گرما به وسیله ی مبرد دریافت شده و محیط خنک می‌گردد. سپس مبرد با تغییر حالت دوباره مهیای گرفتن گرما از محیط یا سیال میشود. - رطوبت گیر یا رسیور درایر، که رطوبت ها را به صورت شیمیایی جذب می کند و مانع تبدیل شدن این آب به یخ و آسیب رساندن به سیستم تهویه خواهد شد
- شیر انبساط یا سوپاپ انبساط که فشار هوای ورودی به داخل کابین خودرو را مشخص می کند. واقع بین کندانسور و اواپراتور؛ میزان فشار و دما را در سیستم ردیابی می‌کند و به آن امکان می‌دهد دقیقاً میزان مبرد را برای قرار دادن در اواپراتور محاسبه کند.
- اواپراتور یا تبخیرکننده که حاوی گازی جاذب گرما است. این قسمت در نزدیکی کابین و پشت داشبورد خودرو قرار دارد. اواپراتور مبردی را که از “منطقه پرفشار” می آید تبخیر می کند و مایع را به گاز بسیار سرد تبدیل می کند. این فرآیند گرما را از داخل ماشین شما استخراج می کند و فرآیند خنک سازی را تکمیل می کند.
اما فرآیند سرمایش سیستم تهویه مطبوع چگونه است؟
فرآیند سرمایشی سیستم تهویه مطبوع به این شرح است که گاز کولر که گازی با فشار کم است، وارد کمپرسور شده، متراکم میشود و با فشار بالا به سمت کندانسور حرکت می کند. کل این فرآیند، فرآیندی گرماده است. خروجی کندانسور نیز یک مایع متراکم شده است که آمادگی خنک کردن کابین را دارد. مرحله بعدی همان رسیور درایر یا رطوبت گیر یا خشک کننده است که آب و رطوبت موجود در مایع را از آن می گیرد و آن را به سمت سوپاپ انبساط هدایت می کند. فشار در اینجا دوباره تحت کنترل قرار می گیرد و در نهایت این سیال، به اواپراتور خواهد رسید. بین این ماده سیال و اواپراتور انتقال حرارت صورت می گیرد و اواپراتور خنک می شود. به این ترتیب هوایی که توسط فن از سمت اواپراتور به داخل کابین فرستاده خواهد شد، هوایی با دمای کم خواهد بود.
حال که اجزای اصلی سیستم تهویه مطبوع خودرو و روش کاررآن را شناختیم، به توضیح سه عامل اصلی و دلایل مشکلات تهویه مطبوع در زمانی که هوای سرد نمیوزد بپردازیم.
اولین و مهمترین عامل مشکلات مکانیکی است.
دلایل خنک نکردن کولر ماشین
مشکلات مکانیکی
موتور خودرو و سیستم‌های متصل به آن، انبوهی از قطعات متحرک مجزا هستند، که اگر بخواهید خودرو به شکلی که انتظار دارید کار کند، باید تمامی قطعات عملکرد مناسبی داشته باشند. اغلب، هر مشکلی در سیستم خودرو (از جمله تهویه مطبوع) به دلیل کار نکردن یک قطعه جداگانه ایجاد می شود.
مبرد نیاز به شارژ مجدد دارد
یکی از دلایل بسیار رایج کمبود هوای سرد در سیستم تهویه مطبوع این است که مبرد کافی در سیستم وجود ندارد که این مشکل را می توان به راحتی با شارژ مجدد مبرد حل کرد. از آنجایی که سیستم تهویه مطبوع یا خودروی شما یک سیستم بسته است، بسیار مهم است که هنگام شارژ مجدد، نشتی عمده در مدار را بررسی کنید تا در آینده کوتاه مجبور به پر کردن مجدد سیستم خود نشوید.
موتور فن کار نمی کند
موتور فن در جلوی موتور خودرو قرار دارد. ممکن است خودروی شما چندین فن داشته باشد، اما اگر حتی یکی از آنها به درستی کار نکند، ظرفیت خنک کنندگی آن کاهش می‌یابد. درست است که موتور فن یکی از پنج بخش جدایی ناپذیر سیستم تهویه مطبوع نیست، اما خرابی آن به این معنی است که کل ناحیه موتور شروع به گرم شدن بیش از حد می کند و سیستم تهویه مطبوع کمتر کارآمد خواهد بود.
این اتفاق مشابه زمانی ست که فن خنک کننده لپ تاپ شما به درستی کار نمی کند.
محرک درب ترکیب کننده هوا گیر کرده است
وقتی ماشین را گرم می کنید، هوای گرمی که روی موتور شما جاری می شود به داخل ماشین شما می رود. هنگامی که تهویه مطبوع ماشین خود را روشن می کنید و سعی می کنید ماشین خود را خنک کنید، چیزی به نام “ترکیب کننده هوا” در سراسر سیستم تهویه شما می چرخد تا هوای گرم وارد شده به ماشین شما را ببندد و هوای سرد سیستم تهویه مطبوع را باز کند.
گاهی اوقات درب ترکیب کننده هوا گیر می کند، و وقتی گیر می کند، مهم نیست که بقیه سیستم تهویه مطبوع خودرو چقدر خوب کار می کند، فقط هوای گرم دریافت می کنید.
تعمیر درب ترکیب کننده هوا اغلب به قطعات جدید نیاز ندارد، اما دسترسی به آن دشوار است، زیرا در پشت داشبورد قرار دارد.
تعویض دریچه ترکیب کننده هوا را در ویدیو زیر میتوانید مشاهده کنید.
کندانسور مسدود یا خراب دارید
یکی دیگر از مشکلاتی که موجب عملکرد نادرست سیستم تهویه خودرو می شود، کثیف بودن پره های کندانسور است. با کثیف شدن این پره‌ها، اتومبیل گرم شده و آمپر آب در ترافیک و رانندگی با سرعت پایین، بالا می رود. پس بهتر است در بازه های زمانی منظم نسبت به تمیز کردن این پره ها اقدام کنید.
در این حالت، مبرد بیش از حد گرم می شود و شما وزش کاملاً ناخوشایند از هوای گرم احساس خواهید کرد. خوشبختانه کندانسور معمولاً در جلوی قسمت موتور یافت می شود و اگر مشکلی برای آن پیش بیاید به راحتی قابل تشخیص است. علاوه بر این، از آنجایی که گردوغبار کثیفی ها بر روی توری قرار دارند، می توانید به سادگی آن را با دست جدا کنید یا آن را بشویید تا کندانسور دوباره کار کند. اگر بعد از برطرف کردن انسداد و گرفتگی کدانسور، کماکان مشکل برقرار باشد، احتمالا اتفاق جدی تری برای کندانسور افتاده است.
کاپوت ماشین را باز کرده و بررسی کنید که آیا علائم قابل مشاهده ای از آسیب مانند سوراخ شدن وجود دارد یا خیر.
در صورتی که کندانسور آسیب دیده باشید نیاز به تعویض دارد. متاسفانه کندانسور قطعه ای است که در صورت آسیب دیدن قابل تعمیر نیست و باید تعویض گردد.
کمپرسور به درستی کار نمی کند
زندگی در مناطقی با آب و هوای معتدل باعث می شود در بسیاری از ماه های سال نیازی به استفاده از سیستم تهویه مطبوع خودرو نباشد. باور کنید یا نه، استفاده نکردن طولانی مدت از سیستم تهویه، باعث شود کمپرسور به درستی کار نکند. در صورتیکه کمپرسور خراب شود لازم است از مکانیک برای درست کردن آن کمک بگیرید اما روش هایی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از این اتفاق انجام دهید. بهترین کار این است که سیستم تهویه مطبوع را حداقل هر چند هفته یک بار فقط به مدت 10-15 دقیقه یا بیشتر روشن کنید. این روش تضمین می کند که قطعات یکپارچگی خود را حفظ می کنند و برای استفاده سنگین تابستانی آماده می شوند.
دریچه سوپاپ انبساط مسدود شده است
اگر دریچه انبساط خراب یا دچار گرفتگی شده باشد، سیستم تهویه مطبوع خودروی شما کار نمی کند. در اکثر خودروها، می توان آن را خیلی سریع بررسی کرد و در صورت خرابی، باید آن را تعویض کنید.
مشکلات الکتریکی
مشکلات برق خودرو یکی از دلهره‌آورترین و پیچیده ترین بخش‌هایی است که می‌توان آنها را تعمیر کرد، و دلیل آن این است که تشخیص آن برای افراد عادی بسیار سخت است. تشخیص مشکلات این بخش به این صورت نیست که بتوانید کاپوت را باز کنید و نگاهی سریع بیندازید تا ببینید برق مشکلی ندارد.
اما اگر در مورد سیستم الکتریکی خودرو سررشته دارید می توانید علائم فرسوده یا آسیب دیده سیم‌کشی و فیوز سوخته را بررسی کنید. احتمال دیگر این است که سیم کشی سالم است، اما قسمت دیگری از سیستم الکتریکی خراب است. این احتمال برای زمانی است که هیچ نشانه دیگری از آسیب فیزیکی یا مکانیکی وجود نداشته باشد.
وقتی دکمه A/C را فشار می‌دهید، به صدای کلیک توجه کنید، این صدا نشانگر معمولی است که کلاچ کمپرسور درگیر است. اگر آن صدا را نمی شنوید، احتمالاً با مشکل رله های سیستم تهویه مطبوع، کمبود فشار گاز یا خرابی خود کلاچ کمپرسور مواجه شده اید.
نشتی در سیستم تهویه
اگر بعد از بررسی متوجه شدید که مشکل مکانیکی یا الکتریکی وجود ندارد، احتمالا سیستم تهویه دچار نشتی شده است. ممکن است سیستم تهویه مطبوع شما یک مایع کلیدی، احتمالا مبرد آن (گاز R12 در خودروهای قبل از سال 1995 و R134a در خودروهای جدیدتر) نشت می کند.
نشتی در سیستم تهویه مطبوع شما ممکن است به قدری کند باشد که در بررسی سریع بصری نامحسوس باشد. ممکن است متوجه تجمع قابل مشاهده مایع نشوید، و این بدان معناست که تمام لوله‌ها، شیلنگ‌ها و سایر اجزای سیستم باید به دقت بررسی شوند و در صورت نیاز تعویض شوند. اگر شواهد بصری دال بر نشتی وجود ندارد، میتوانید با اسپری مخلوط آب و مواد شوینده یا استفاده از اسپری رنگ ماوراء بنفش نشتی را بررسی کنید.
در صورت نشتی اواپراتور یا پانل کویل، توصیه می کنیم آن را تعویض کنید، هزینه آن بر اساس هر مدل خودرو تعیین می شود و در صورت نشتی مبرد در کابین، سریعاً آن را تعمیر کنید زیرا می تواند برای سرنشنان خطرناک باشد.
رایج ترین مشکلات سیستم تهویه مطبوع خودرو
سیستم تهویه بوی بدی می دهد
یکی از نشانه های خوب کار نکردن کولر حس کردن بوی ناخوشایند از آن است که دلایل مختلفی هم دارد. سیستم تهویه خودرو در صورتی که به درستی کار کند باید بوی تازه و مطبوعی بدهد.
بوی نم
بوی کپک که از دریچه های هوا اشتشمام می شود معمولاً به دلیل تجمع باکتری ها و کپک ایجاد می شود. این اتفاق برای خودروهای قدیمی‌تر که در مدت زیادی باکتری ها در پشت داشبورد آن ها رشد می کنند و یا در خودروهایی که به ندرت از سیستم تهویه مطبوع استفاده می‌کنند، رخ می دهد.
بوی تند و غیرقابل تحمل
زمانی که فیلترهای هوا با خاک، گرد و غبار و آب راکد مسدود می‌شوند، بوی بدی متصاعد میشود و این بو می‌تواند به اندازه‌ای آزاردهنده باشد که سیستم تهویه را خاموش کنید. تمیز کردن فیلترهای هوا به صوت مستمر از بروز این مشکل جلوگیری خواهد کرد.
استشمام بوی شیرین
زمانی که بعد از روشن کردن سیستم تهویه، بوی شیرین از آن استشمام کردید احتمالا به این دلیل است که در جایی از سیستم نشتی وجود دارد. نشتی ممکن است از شیلنگ، لوله بخاری، رادیاتور یا سیستم خنک کننده باشد.
بوی گاز
ممکن است هنگام روشن کردن سیستم تهویه مطبوع بوی گاز به مشام برسد. موج گاز اغلب زمانی ظاهر میشود که سیستم برای اولین بار روشن میشود و هوای تازه به دریچه‌ها مکیده میشود و گازی را که در داخل واحد جمع شده است به بیرون می راند.
همه ی این بوها نشان دهنده این است که سیستم تهویه مطبوع شما دچار مشکل شده است که برای رفع آن لازم است فیلترها را تعویض، نشتی ها را برطرف و دریچه هارا تمیز کنید.